Op Schiphol werken ruim 5.000 beveiligers, verspreid over 5 verschillende beveiligingsbedrijven (G4S, Securitas, I-Sec, CTSN en Trigion). De contracten met die bedrijven lopen eind dit jaar af. Schiphol bereidt komende maanden een nieuwe tender voor, waarvoor de beveiligingsbedrijven zich opnieuw in kunnen schrijven. Over die aanbesteding is veel onrust onder beveiligers. Hoewel Schiphol zegt zorgvuldig te werk te willen gaan en ruim de tijd te willen nemen, hebben beveiligers er weinig vertrouwen in. Uit een onlangs gehouden CNV-peiling onder 160 beveiligers blijkt dat meer dan de helft (53%) twijfels of zelfs totaal geen vertrouwen heeft in een goede afloop.
Beveiliging is een kerntaak
Vakbond CNV trekt nu - op basis van deze signalen en vele gesprekken binnen CNV en insiders uit de beveiligingswereld - de conclusie dat het totaal anders moet met de beveiliging op de luchthaven. 'Beveiliging is een kerntaak voor Schiphol, daar moet veel meer regie op komen, in het belang van iedereen', vindt CNV-onderhandelaar Erik Maas. 'Het is eigenlijk van de zotte dat je zo'n belangrijke taak, met zoveel veiligheidsrisico's, uitbesteedt aan 5 verschillende bedrijven. Die elkaar kapot concurreren en voor de laagste prijs gaan inschrijven. De bekende race naar de bodem. Hoe serieus neem je dan als Schiphol de beveiliging van een van belangrijkste plekken van ons land? En hoe serieus neem je de mensen die dit belangrijke werk doen?'
Tender-systeem zorg voor chaos en onrust
In het Schiphol-akkoord hebben alle betrokken partijen juist de ambitie uitgesproken om meer aandacht te besteden aan kwaliteit en betere arbeidsomstandigheden. Vakbond CNV wil daarom op termijn af van het huidige tender-systeem. Maas: 'Dat tender-systeem pakt in de praktijk niet goed uit voor de beveiligers. Die lopen het risico opeens een andere werkgever te krijgen, met alle chaos en onrust die daarbij komt: andere regels, andere collega's, andere roosters. De vorige tender was voor veel beveiligers een regelrechte ramp.'
Ook organisatorisch is het tender-systeem volgens hem kwetsbaar. 'Dat komt omdat 5 partijen hun ding doen en zich niet verantwoordelijk voelen voor het geheel. Als ze hun kleine marge kunnen pakken is het voor hen al goed. In 2022 ging dat uiteindelijk gigantisch fout, met lange wachtrijen en boze passagiers. Maar ook daarna is Schiphol nog vaak langs het randje gegaan vanwege te krappe bezetting. Het kan echt beter, als de beveiliging anders wordt georganiseerd en Schiphol en de beveiligingsbedrijven samen de verantwoordelijkheid gaan dragen.'
Eén beveiligingsbedrijf voor alle beveiligers
De bond pleit er daarom voor om de plannen voor de aanbesteding 'on hold' te zetten, de huidige contracten met de beveiligingsbedrijven nog voor een beperkte periode te verlengen en intussen keihard te werken aan de oprichting van één nieuw beveiligingsbedrijf (Schiphol Beveiliging) voor alle Schiphol-beveiligers. Schiphol en beveiligingsbedrijven dragen in dit nieuwe bedrijf, bijvoorbeeld in de vorm van een joint-venture, samen de verantwoordelijkheid voor de beveiliging. Maas: 'Het is een rigoureus andere werkwijze, die veel voordelen biedt: Schiphol krijgt meer regie op de personele bezetting en grip op de wachtrijen, de beveiligingsbedrijven krijgen meer zekerheid dat ze voldoende winst kunnen maken en de beveiligers krijgen meer zekerheid over hun arbeidsvoorwaarden, roosters en balans tussen werk en privé.'
Dat betekent volgens Maas dat Schiphol zelf meer verantwoordelijkheid moet gaan nemen, in plaats van vooral als opdrachtgever achterleunen en de beveiligingsbedrijven het probleem laten oplossen. 'We hebben afgelopen jaren daar al een goed voorbeeld van gezien. Na het debacle in 2022 met de lange wachtrijen ging Schiphol zich actief met bemoeien met de werving van nieuwe beveiligers. Dat heeft in korte tijd zo'n 1.000 nieuwe beveiligers opgeleverd. Het loont dus als Schiphol meer als werkgever opereert dan alleen als opdrachtgever.'
Starten met overzichtelijke proeftuinen
Het nieuwe bedrijf staat er niet van de ene op de andere dag, realiseert Maas zich. 'We stellen voor om te beginnen met een paar overzichtelijke proeftuinen en dat verder uit te bouwen naar uiteindelijk één bedrijf. Afgebakende beveiligingstaken lenen zich het beste voor zo'n proeftuin. We denken bijvoorbeeld aan de afdeling Schiphol Security Center, waar Securitas nu verantwoordelijk is voor de camerabewaking. Een ander geschikt onderdeel zou de afdeling Hold Bagage Security (controle van ruimbagage) kunnen zijn, waar G4S nu voor verantwoordelijk is. Natuurlijk staan we ervoor open om met alle betrokken partijen te overleggen hoe zo'n joint-venture het beste in de praktijk gebracht kan worden.'
Personele bezetting blijft kwetsbaar
Volgens Maas doet Schiphol er goed aan om de zorgen van beveiligers serieus te nemen. 'Afgelopen jaren is er al veel verbeterd. We zien bij Schiphol echt de ambitie om werknemers meer centraal te zetten en voor kwaliteit te gaan. Pak dan nu door, zeggen wij. Want Schiphol zal echt aan de bak moeten om een aantrekkelijke werkplek te blijven. Uit de peiling onder beveiligers blijkt dat er nog veel onvrede is en dat 23% niet weet of ze nog lang op Schiphol willen blijven werken. Dat zijn toch zorgwekkende cijfers.'
Een paar cijfers uit de peiling:
- Veel beveiligers hebben twijfels (40%) of zelfs totaal geen vertrouwen (13%) dat Schiphol de nieuwe aanbesteding goed aanpakt
- 80% van de beveiligers ziet verandering van werkgever niet zitten
- 30% van de beveiligers ervaart op dit moment geen goede balans tussen werk en privé
- 23% van de beveiligers weet niet of ze nog lang op Schiphol willen blijven werken
- 15% van de beveiligers heeft het (helemaal) niet naar zijn zin
