Hoe de clash tussen economie en natuur bij een autofabriek leidde tot de Sterrebosoplossing

Medewerkers van VDL Nedcar en milieuactivisten stonden afgelopen periode lijnrecht tegenover elkaar. De ene groep vreesde het voortbestaan van zijn baan, de andere van een stukje bos. Toch lagen de belangen van beide groepen dichter bij elkaar dan je zou verwachten. Dat bleek wel uit de oplossing die uiteindelijk gevonden werd.

De aangekondigde kap van het Sterrebos lag al langere tijd gevoelig. VDL Nedcar had het stuk grond, waar het zelf eigenaar van is, nodig voor de bouw van een fabriekshal. Daarmee zou het de werkgelegenheid van duizenden gezinnen in de Zuid-Limburg kunnen waarborgen. Aan de andere kant tekenden meerdere belangenorganisaties bezwaar aan, omdat het ging om een stuk oerbos dat bovendien onderdak bood aan zeldzame vleermuizen. De Raad van State zou uiteindelijk uitspraak doen. Maar zo ver kwam het niet.

Massa-ontslag

Vooropgesteld: beide partijen hadden gelijk. Als de kap zou zijn tegengehouden, was de kans groot dat een potentiële partner van VDL Nedcar zijn interesse zou verliezen, wat een einde zou betekenen van de bedrijfsactiviteiten en dus massaontslag. Niet alleen stonden de banen van ruim 4.000 medewerkers op het spel, ook nog eens 8.000 indirecte banen die nauw met het bestaan van de fabriek verbonden zijn, hingen aan een zijden draadje.

Rentmeesterschap

En natuurlijk hadden ook de belangenorganisaties gelijk. CNV Vakmensen is zich als geen ander bewust van het rentmeesterschap dat de mens over de aarde heeft en dat kapitalisme het altijd weer dreigt te winnen van het milieu. Verzet tegen de kap van een stukje oerbos, inclusief het vernietigen van de leefomgeving van zeldzame dieren, was niet meer dan terecht.
Dat ondertussen een aantal activisten lucht kreeg van de voorgenomen kap, vertroebelde het beeld wel een beetje. Met veel bombarie ketenden enkele actievoerders zich vast in de bomen. Hun doel was vooral aandacht te genereren in de media.

Tegenactie

Wat volgde was eigenlijk niet meer dan logisch. Wat begon als een onenigheid waar door de Raad van State een afgewogen beslissing over genomen zou worden, werd door toedoen van de activisten een spel in de media. Werknemers, die vreesden voor hun baan, werden gedwongen mee te spelen en organiseerden samen met CNV Vakmensen en andere bonden een tegenactie. Niet tegen de natuur, maar om ook gehoord te worden.

Oplossing

Ondertussen vonden VDL en belangenorganisaties nog voor de uitspraak van de Raad van State een oplossing. De directie zegde toe twee keer zoveel bomen terug te plaatsen en maakte een compensatieplan om onder andere 130 vleermuiskasten te plaatsen, nieuwe dassenburchten in te richten, nieuwe fruitbomen te planten en nieuw kruidenrijk grasland aan te leggen. Bovendien komt er een stichting met miljoenen euro’s startkapitaal voor groencompensatie en leefbaarheid. Daarmee gaven de belangenorganisaties hun principiële bezwaren op en maakten ze de weg vrij voor de komst van een nieuwe hal. Daarmee werd ook de rol van activisten in de bomen overbodig.

Dezelfde deur

Natuur en economie kunnen dus wel degelijk door dezelfde deur. De Sterrebosoplossing levert niet alleen een wezenlijke bijdrage aan behoud van natuur, maar ook aan het verankeren van werkgelegenheid, waardoor het inkomen van duizenden gezinnen gewaarborgd is.
Het principe achter de Sterrebosoplossing is dat we elkaar opzoeken en met elkaar in gesprek gaan in discussies over economie, werkgelegenheid en milieu. En dat we niet over en weer met verwijten strooien en elkaar de bomen in jagen. Als iedereen zich realiseert dat werknemers, bonden, werkgevers en zelfs milieuactivisten hetzelfde doel nastreven, namelijk een groene en duurzame regio, kan de samenleving daar jaren van profiteren.